-
1 rozum
m (G rozumu) 1. (władza poznawcza umysłu) mind, intellect- człowiek wielkiego rozumu a man of great intellect- objąć a. ogarnąć coś rozumem to understand sth- górować nad kimś rozumem to be more intelligent than sb2. (u człowieka) (rozsądek) reason, sense; (u zwierzęcia) cleverness- rozum przychodzi z wiekiem a. z latami one gets wiser as one grows older- rozum dyktuje, żeby nie działać zbyt pochopnie reason tells us not to act too hastily- miejże rozum, nie rób tego! have some sense, don’t do that!- □ chłopski rozum pot. common sense, good sense- czysty rozum Filoz. pure reason■ brać coś na rozum to use one’s common sense- być niespełna rozumu to be out of one’s mind, to be off one’s head- co głowa, to rozum so many heads, so many minds- człowiek do śmierci rozumu się uczy man is always learning- głowa wielka a rozumu mało a big head and little sense- mieć swój rozum pot. to know one’s own mind- mieć więcej szczęścia niż rozumu ≈ to have more luck than judg(e)ment- (jak) na mój głupi rozum pot. in my opinion- nauczyć kogoś rozumu to teach sb a lesson- nie grzeszyć rozumem to be rather stupid- odchodzić od rozumu z rozpaczy/strachu to be beside oneself a. to be out of one’s mind with grief/fear- pozjadać wszystkie rozumy pot. to have all the answers- pójść po rozum do głowy to use one’s head- przemówić komuś do rozumu to bring sb to reason- rozum mu odjęło he must be out of his mind- rusz rozumem! put your thinking cap on!- to przechodzi ludzki rozum it’s beyond human understanding- kogo Bóg chce ukarać, temu rozum odbiera przysł. whom the gods would destroy they first make mad- włos długi, rozum krótki pot. long on hair and short on brains- lepszy funt szczęścia niż cetnar rozumu przysł. an ounce of luck is better than a pound of wisdom- od wódki rozum krótki przysł. when drink is in, wit is out* * *na chłopski lub zdrowy rozum,... — common sense suggests that...
* * *mi1. (= umysł) reason, mind, intelect; czysty rozum fil. pure reason; niespełna rozumu nuts, bats, crazy; na mój (głupi) rozum pot. in my (humble) opinion, as I see it; mieć swój rozum have one's wits about one, be in one's right senses; kierować się własnym rozumem use one's judgement l. own head; postradać l. stracić rozum loose one's marbles l. mind, be out of one's mind; pójść po rozum do głowy find a reasonable solution to a problem, think of sth sensible; mieć bystry rozum have quick wits; obdarzony rozumem rational.2. (= rozsądek) judgement, wit(s), sense; chłopski rozum horse sense, common sense; zdrowy rozum common sense, native reason; na chłopski l. zdrowy rozum common sense suggests that...; mieć więcej szczęścia niż rozumu succeed by a fluke; nauczyć kogoś rozumu teach sb a lesson; przemówić komuś do rozumu make sb see sense l. reason, make sb listen to reason, bring sb to reason; powinieneś mieć więcej rozumu w głowie you should know better; wydaje mu się, że pozjadał wszystkie rozumy he's such a smart alec l. aleck; weź to na rozum think it over, give it a reasonable thought.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozum
См. также в других словарях:
nie grzeszyć rozumem [odwagą i in.] — {{/stl 13}}{{stl 33}} żartobliwie: nie mieć czegoś, być pozbawionym całkowicie jakichś przymiotów :{{/stl 33}}{{stl 10}}Ktoś nie grzeszy rozumem, odwagą, urodą. Jest ładna, ale rozumem nie grzeszy. Uprzejmością to pan nie grzeszy. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
grzeszyć — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIa, grzeszyćszę grzeszyćszy {{/stl 8}}– zgrzeszyć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIa {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} popełniać grzech, łamać nakazy religii : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ciężko… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
grzeszyć — ndk VIb, grzeszyćszę, grzeszyćszysz, grzesz, grzeszyćszył «popełniać grzech, grzechy, łamać zakazy religijne» Ciężko grzeszyć. Grzeszyć myślą. ◊ Nie grzeszyć talentem, odwagą, rozumem, uprzejmością, urodą itp. «zupełnie nie mieć talentu, odwagi,… … Słownik języka polskiego
grzeszyć — 1. Grzeszyć brakiem czegoś «odznaczać się brakiem jakiejś cechy, zwykle dodatniej»: Kto nie szanuje swoich czytelników, nie szanuje ani samego siebie, ani własnego dzieła. I grzeszy brakiem wyobraźni (...). J. Parandowski, Alchemia. 2. iron. Nie… … Słownik frazeologiczny
rozum — m IV, D. u, Ms. rozummie; lm M. y, D. ów 1. «władza poznawcza umysłu ludzkiego, zdolność myślenia, poznawania, wykrywania związków zależności między postrzeganymi rzeczami, zjawiskami i formułowania sądów, orzekania o tych zjawiskach i… … Słownik języka polskiego
rozum — 1. Brać coś na rozum «zastanawiać się nad czymś, rozważać coś»: Może dlatego właśnie, że instynkt jest tak zawodny, lubimy brać wszystko na rozum. Cosm 7/1999. 2. Iść, pójść, sięgnąć, pot. skoczyć po rozum do głowy «zastanowiwszy się znaleźć na… … Słownik frazeologiczny
rozum — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. rozummie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} właściwa człowiekowi zdolność pojmowania, wnioskowania, wydawania sądów, umożliwiająca mu poznanie rzeczywistości; umysł : {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uroda — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. urodaodzie, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} całokształt zewnętrznych, fizycznych cech człowieka (zwłaszcza rysy twarzy) uznawanych za piękne, ładne; piękność : {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
odwaga — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ib, CMc. odwagaadze, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} zdolność do zapanowania nad strachem, obawą i zrobienia czegoś niebezpiecznego lub trudnego : {{/stl 7}}{{stl 10}}O zwycięstwie zdecydowała odwaga żołnierzy. Mieć odwagę… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uprzejmość — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż IVa, DCMc. uprzejmośćści, blm {{/stl 8}}{{stl 7}} postawa cechująca się życzliwością, grzecznością, przyjaznym stosunkiem do ludzi : {{/stl 7}}{{stl 10}}Okazywać komuś uprzejmość. Uprzejmość wobec dam, ludzi starszych … Langenscheidt Polski wyjaśnień
